Schade en herstel van de Belgische spoorwegen tijdens de Tweede Wereldoorlog

Zondag 15 maart 2026, om 14u30

Vanaf mei 1940 is NMBS het slachtoffer van de Duitse Blitzkrieg. De infrastructuur ondergaat talrijke vernielingen en beschadigingen als gevolg van de invasie en de vertragingstactieken van het Belgische leger. Bruggen worden vernietigd of zwaar beschadigd. Met de beschikbare middelen voeren spoorwegpersoneel en teams van de bezetter herstellingen uit om het treinverkeer te herstellen. Ook het materieel lijdt zwaar: het heeft aanzienlijke schade opgelopen en het onderhoud kan niet meer naar behoren worden uitgevoerd. Bovendien confisqueert of vordert de bezetter materieel voor eigen gebruik. De aangeboden diensten worden sterk beperkt.

In de loop van de oorlogsjaren treffen verzetsacties tegen de troepen van het Reich ook de spoorweginfrastructuur en verstoren ze het treinverkeer. Locomotieven worden beschadigd en ontsporingen worden veroorzaakt, wat soms leidt tot menselijke verliezen en aanzienlijke schade aan zowel infrastructuur als materieel.

Tijdens de voorbereiding van de landing in Normandië voeren de geallieerden talrijke bombardementen uit om de verplaatsing van Duitse militaire versterkingen naar toekomstige gevechtszones te verhinderen. Veel van deze bombardementen zijn gericht op spoorweginstallaties, zowel in Frankrijk als in België, omdat de spoorwegen een cruciale rol spelen in het vervoer van troepen. De schade aan spoorwegknooppunten door deze bombardementen is enorm: verwoeste installaties, vernietigd of onbruikbaar materieel, menselijke verliezen…

Vanaf de bevrijding in september 1944 wordt begonnen met de wederopbouw van de installaties. Ook het materieel wordt hersteld. Een belangrijke versterking van locomotieven, die was gepland op basis van de geschatte verliezen, wordt besteld bij de geallieerden: dit zijn de beroemde stoomlocomotieven van het ​“Type 29”, geleverd in 1945. Bovendien, enigszins onverwacht en tegenwoordig relatief onbekend, wordt het locomotievenpark ook aangevuld met enkele tientallen andere locomotieven die beschikbaar komen door de bevrijding van het land. De NMBS kan opnieuw bouwen aan haar toekomst.

De spreker
Louis Gillieaux is liefhebber en onderzoeker spoorweggeschiedenis en -ontwikkeling. Hij had een carrière bij de NMBS waar hij de afdeling Pers en Public Relations leidde en verantwoordelijk was voor verschillende projecten met betrekking tot het historisch erfgoed van de Belgische spoorwegen. Sedert zijn pensioen zet hij zijn onderzoek in spoorweggeschiedenis voort. In het licht van de uitdagingen die voor ons liggen kijkt hij ook naar de toekomst van de spoorwegen.

We aanvaarden Article 27 en Vakantieparticipatie. Wil je je inschrijven voor deze lezing met één van deze twee tarieven? Contacteer ons dan per mail via info@​trainworld.​be of telefonisch op het nummer 02 224 74 37.

Duur
ca. 1 uur. 

Maximum 50 personen toegelaten